De overheid is verantwoordelijk voor de openbare veiligheid. Ten aanzien van de brandveiligheid zijn daarom wetten opgesteld en zijn vergunningen noodzakelijk voor het bouwen of verbouwen en voor het brandveilig gebruiken van een gebouw. Zo is een omgevingsvergunning vereist voor de bouw en het gebruik of een melding voor het brandveilig gebruik.Er zijn vier wetten van grote invloed op de brandveiligheid:
Wet veiligheidsregio’s
Woningwet
Wet milieubeheer
Arbeidsomstandighedenwet
Vanuit de Wet veiligheidsregio’s, de Woningwet en de Wet milieubeheer zijn burgemeester en wethouders aangewezen als de verantwoordelijken voor de handhaving van de brandveiligheid op een redelijk niveau. De gemeente heeft daarmee formeel ‘de zorg voor de brandveiligheid’. Zij dient haar burgers te beschermen tegen de gevaren die hen in de dagelijkse woon- en werkomgeving bedreigen.
Hoe ver deze zorgtaak moet reiken en wat onder een redelijk niveau van brandveiligheid wordt verstaan, is moeilijk te bepalen. Het is onmogelijk om iedere brand te voorkomen, maar een eenmaal ontstane brand mag niet onbeheersbaar en oncontroleerbaar worden.
Voor de gemeenten geven drie de grenzen aan van de gemeentelijke brandveiligheidszorg.
*De Wet veiligheidsregio’s geeft de grenzen voor de brandveiligheid aan in het kader van de openbare veiligheid. Op grond van deze wet is de Brandbeveiligingsverordening vastgesteld, waarin de brandveiligheid geregeld wordt voor niet-bouwwerken (zoals boten, feesttenten en dergelijke).
*In de Woningwet worden de grenzen aangeven met betrekking tot brandveilig (ver)bouwen, de staat van bestaande bouwwerken en het brandveilig gebruiken van bouwwerken. In de Woningwet wordt hiervoor verwezen naar het Bouwbesluit.
* De Wet milieubeheer legt de grenzen vast voor de brandpreventie in relatie tot het beschermen van het milieu. Dus niet voor de brandveiligheid voor personen in het gebouw zelf! Een gemeente mag op grond van deze wetten brandpreventieve voorwaarden stellen in hun adviezen, mits deze zijn afgestemd op de wetten. Overschrijding van deze wetten is niet toegestaan!