Fire safety engineering (FSE) is een discipline die in de brandveiligheid steeds vaker wordt toegepast. Door de belangstelling die het momenteel heeft, lijkt FSE voor velen hét middel om alle problemen op te lossen voor de brandbeveiliging van gebouwen.
Het vakgebied FSE is feitelijk niet nieuw. In Engeland zijn de ontwikkelingen in 1918 gestart. Halverwege de vorige eeuw is zowel in Engeland als in de VS het performance based ontwerpen van de grond gekomen en heeft deze werkwijze een impuls gekregen. Gebouwen moeten in termen van doelen aan prestaties gaan voldoen, in plaats van aan strikte regels. Deze methode brengt een omslag teweeg van het toepassen van louter regels naar het nadenken over brandveiligheid. Het gevolg hiervan is dat zich alternatieven aandienen voor traditionele oplossingen. De alternatieven oplossingen zijn FSE-oplossingen, de fire engineered solutions.
Het ontwerpen en beoordelen van een FSE-oplossing vergt een specifieke aanpak. Risicobenadering speelt hierbij een rol. Die kan variëren van een inschatting van risico’s door een expertoordeel van één of meerdere deskundigen tot een oordeel op basis van een analyse van documenten. Voor de uitvoering is deskundigheid de basis. Voorwaarde is dat de beveiligingsdoelstellingen helder zijn. De werkwijze voor een FSE-oplossing is vergelijkbaar met en ook inpasbaar in de werkwijze overeenkomstig het gelijkwaardigheidsbeginsel uit de vigerende bouwregelgeving. Principieel is er geen verschil. Ook bij een FSE-oplossing gaat het erom ten minste het met de wetgeving beoogde brandveiligheidsniveau te realiseren. Hierbij wordt opgemerkt dat de invulling van gelijkwaardige oplossingen in de huidige uitvoeringspraktijk veelal wordt gekenmerkt vanuit het sectorale gedachtegoed van de bouwregelgeving. Vaak blijkt zo’n invulling te beperkt, waardoor er leemten ontstaan. Brandveiligheid is meer dan bouwen alleen. Het gaat om een integraal gedachtegoed op basis van omgevingskenmerken, brandkenmerken, gebouwkenmerken, menskenmerken en interventiekenmerken.
Bij Fire Safety Engineering gaat het om ‘toegepaste brandveiligheidskunde’, wat de wetenschappelijke beoordeling is van brandveiligheid op basis van:
- de typische kenmerken van een brand (brandfysica)
- een gebouwontwerp (bouwtechniek en architectuur)
- het gedrag van de mens (gedragskunde).
Hierbij spelen de competentie conceptueel denken en een expertoordeel een bepalende rol. De term wetenschappelijke onderbouwing betekent hier een zorgvuldige, verifieerbare en systematische onderbouwing. Rapportages van wetenschappelijk onderzoek kunnen deel ervan uitmaken.
Fire safety engineering: een risicogerichte methode
De brandveiligheid, fire safety, is onder te verdelen in drie segmenten, namelijk die van de wetenschap (fire safety science), de toepassing van de wetenschap (fire safety engineering) en het gereedschap (fire safety tools). Fire safety science is onder meer de wetenschappelijke kennis van chemische en fysische aspecten van brand en de aspecten van het menselijk gedrag bij brand. Deze wetenschap gaat bijvoorbeeld over brandgedrag en de relatie ervan tot de omgeving, het menselijk gedrag bij brand in samenhang met ontvluchting bij brand. De kennis van de wetenschap biedt de basis voor de ontwikkeling van fire safety tools (FS-tools) en op onderdelen ook voor de wetgeving. Voorbeelden van FS-tools, ofwel modellen, zijn ontwerp- en beoordelingsinstrumenten en simulatiesoftware. De FSE-engineer maakt gebruik van de in de wetenschap ontwikkelde kennis. Hij past deze kennis toe. De FSE-engineer kan hiervoor beschikken over een breed instrumentarium van documenten en modellen, de tools.