De kern van brandpreventie is het realiseren van beveiligingsdoelen. Het maakt niet uit of dit gebeurt met een stelsel van regels en voorschriften, de regelgerichte aanpak, of met een stelsel waarin risico’s en modellen een rol spelen, de risicogerichte aanpak. Beide methoden behoren te passen in de modelmatige werkwijze, het denkraam brandpreventie. Voor een typering van de verschillen tussen beide methoden. In rechtsgelijkheid wordt voorzien door een goede procesgang.
Regelgericht | Risicogericht (FSE) |
Prescriptief systeem | Performance based systeem |
Gebasseerd op afspraken | Gebasseerd op risico’s |
Normatief brandverloop | Natuurlijk brandverloop |
Grofmazig | Fijnmazig |
Conservatief | Progressief |
Innovatiebelemmerd | Innovatiebevorderd |
Leent zich nauwelijks voor maatwerk | Leent zich voor maatwerk |
Betrekkelijk eenvoudig | Complexer |
Eenduidig | Niet eenduidig |
Rechtsgelijk | Minder (kans op) rechtsgelijk |
Door de vele prestatievoorschriften uit de bouwregelgeving is het stelsel van deze regeling prescriptief. De onderlinge samenhang is beperkt inzichtelijk. Daardoor worden afzonderlijke grootheden beoordeeld op afzonderlijke grenswaarden, terwijl deze in de werkelijkheid met elkaar zijn verweven. De specifieke kenmerken van een gebouw, waaronder ook esthetische, spelen geen enkele rol anders dan de functie van het gebouw. In de voorschriften uit de bouwregelgeving spelen risico’s een zeer beperkte rol. Het is een deterministisch systeem, met als grenswaarden goed of fout, dat vooral is gebaseerd op afspraken en ervaringen uit het verleden. De wetenschappelijke inbreng is beperkt. Het samenstel van voorschriften met een traditionele bouwkundige insteek, gebaseerd op een standaardbrandverloop, leidt tot passieve brandbeveiligingsopties. Het gevolg hiervan is dat actieve brandbeveiligingsopties nauwelijks aandacht krijgen. De bouwregelgeving is een systeem met een relatief grove functie-indicatie, waardoor maatwerk lastig is. Met het menselijk gedrag wordt geen rekening gehouden. De bouwregelgeving is inhoudelijk niet toegerust om invulling te kunnen geven aan gelijkwaardige brandveiligheidsoplossingen binnen de bouw, laat staan dat dit het geval is in samenhang met de integrale brandveiligheid, waaronder gebruik en interventie.
Overigens wil dit niet zeggen dat de gegeven voorschriften uit de bouwregelgeving niet goed toepasbaar zijn en zouden leiden tot onveilige situaties. In veel gevallen kunnen de gegeven prestatievoorschriften leiden tot voldoende brandveiligheid. Het voorzien in maatwerk is dan niet aan de orde. Daarentegen is in risicovolle en/of complexe gebouwen of gedeelten ervan het stelsel prestatievoorschriften te beperkt. De gebouw specifieke kenmerken kunnen niet worden meegewogen. Aan deze beperking kan tegemoet gekomen worden door een performance-based systeem te gebruiken. Gebouwen moeten dan in termen van doelen aan prestaties voldoen in plaats van aan strikte regels. Deze methode brengt een omslag teweeg van het alleen toepassen van regels naar het nadenken over brandveiligheid. Gezond verstand en gedegen inhoudelijke kennis zijn dan voorwaarden. Het gevolg hiervan is dat zich alternatieven aandienen voor traditionele oplossingen. De alternatieve oplossingen zijn FSE-oplossingen. Een performance-based systeem voor de beoordeling van de brandveiligheid van gebouwen is een methode die is gebaseerd op risico’s. In de huidige en ook gangbare uitvoeringspraktijk is de aanpak probabilistisch en kwalitatief. Scenario’s bepalen de maat. Afwegingen op basis van deskundigheid spelen een rol. FSE kan, mits goed en deskundig toegepast, voorzien in de beperkingen van de gegeven prestatievoorschriften uit de bouwregelgeving. FSE kan worden ingezet in het kader van het gelijkwaardigheidsbeginsel voor een beperkt deel van een gebouw en voor een geheel gebouw.
Aan deze beperking kan tegemoet gekomen worden door een performance-based systeem te gebruiken. Gebouwen moeten dan in termen van doelen aan prestaties voldoen in plaats van aan strikte regels. Deze methode brengt een omslag teweeg van het alleen toepassen van regels naar het nadenken over brandveiligheid. Gezond verstand en gedegen inhoudelijke kennis zijn dan voorwaarden. Het gevolg hiervan is dat zich alternatieven aandienen voor traditionele oplossingen. De alternatieve oplossingen zijn FSE-oplossingen. Een performance-based systeem voor de beoordeling van de brandveiligheid van gebouwen is een methode die is gebaseerd op risico’s. In de huidige en ook gangbare uitvoeringspraktijk is de aanpak probabilistisch en kwalitatief. Scenario’s bepalen de maat. Afwegingen op basis van deskundigheid spelen een rol. FSE kan, mits goed en deskundig toegepast, voorzien in de beperkingen van de gegeven prestatievoorschriften uit de bouwregelgeving. FSE kan worden ingezet in het kader van het gelijkwaardigheidsbeginsel voor een beperkt deel van een gebouw en voor een geheel gebouw.